TEREKE TESPİTİ DAVASI
1. GİRİŞ
Tereke tespiti davası, murisin (miras bırakanın) vefatından sonra mirasçıların, murisin bütün malvarlığının (hakların ve borçların) belirlenmesini talep ettiği hukuki bir süreçtir. Bu dava, özellikle mirasçılar arasında mirasın paylaşımına ilişkin ihtilafların çıkması durumunda büyük önem taşımaktadır.
Bu çalışma, tereke tespiti davasının hukuki dayanaklarını, dava sürecini ve avukatın rolünü incelemeyi amaçlamaktadır.
2. TEREKE TESPİTİ DAVASININ HUKUKİ DAYANAKLARI
Tereke tespiti davasının hukuki dayanağı, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun ilgili hükümleri ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda yer alan genel yargılama kurallarıdır. Tereke tespitine ilişkin temel hukuki düzenlemeler şu şekilde özetlenebilir:
Türk Medeni Kanunu (TMK) m.598: Mirasçılar, mirasbırakanın terekesinin belirlenmesini talep edebilirler.
TMK m.640: Terekenin tespitine ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) m.382: Tereke tespiti, çekilmesi gereken ihtiyati tedbirler ile birlikte ele alınabilir.
3. TEREKE TESPİTİ DAVASININ AŞAMALARI VE DAVA AÇMA SÜRECİ
Tereke tespiti davasının süreci, davanın hangi şekilde açılacağı ve ilerleyeceği noktasında şu aşamalardan oluşmaktadır:
Davanın Nereye ve Hangi Mahkemeye Açılacağı
Tereke tespiti davası, murisin son ikametgâh adresindeki sulh hukuk mahkemesinde açılır.
Mahkeme, terekedeki malların tespitini ve korunmasını sağlamak için gerekli tedbirleri alabilir.
Dava Dilekçesinin Hazırlanması ve Mahkemeye Sunulması
Dava dilekçesinde terekenin tespit edilmesi talep edilir.
Mahkeme Tarafından Tereke Memurunun Atanması
Mahkeme gerekli görürse tereke memuru tayin edebilir.
Tereke memuru, terekeye dahil mal ve borçları belirler.
Terekenin Belirlenmesi ve Kaydedilmesi
Mahkeme, murisin banka hesaplarını, gayrimenkullerini ve diğer malvarlığı unsurlarını tespit eder.
Borçlar da belirlenerek terekeden düşülür.
Terekenin Mirasçılara Bildirilmesi ve Paylaşım
Mahkeme, tereke tespiti sonrasında mirasçılara bildirir.
Mirasçılar, miras paylaşımı konusunda taleplerde bulunabilirler.
Dava Açma Süresi
Tereke tespiti davası için kanunda belirli bir süre öngörülmemiştir. Ancak terekenin tespitinin gerekliliği, mirasçılar veya ilgililer tarafından ihtilafın ortaya çıkması halinde her zaman talep edilebilir.
4. AVUKATIN ROLÜ
Tereke tespiti davasında avukatın rolü oldukça önemlidir. Avukat;
Mirasçılar adına terekenin tespit edilmesi için dava açabilir.
Mahkeme huzurunda terekenin eksiksiz belirlenmesini sağlamak için delil toplayabilir.
Murisin borçları ve alacakları konusunda hukuki görüş sunabilir.
Mirasçılar arasındaki ihtilafları çözmek için arabuluculuk yapabilir.
Tereke memurunun ataması sürecinde müvekkilinin hak ve menfaatlerini koruyabilir.
5. SONUÇ
Tereke tespiti davası, murisin malvarlığının eksiksiz olarak belirlenmesi ve mirasçılara aktarılması açısından kritik bir süreçtir. Avukatın bu süreçte aktif rol üstlenmesi, hem hukuki karmaşaların önlenmesini hem de mirasçıların haklarının korunmasını sağlamaktadır.
Kaynakça
Akın, M. (2022). Miras Hukuku ve Tereke Tespiti. Ankara: Seçkin Yayınları.
Gözler, K. (2021). Türk Medeni Hukuku. Bursa: Ekin Yayınevi.
Yargıtay Kararları (Erişim: Lexpera)