• 21 Kasım 2025, 11:42

ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİNİ İHLAL SUÇU

Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu (TCK m.134)

1. Genel Açıklama

Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu, bireyin sadece kendisine veya ailesine ait olan, başkalarıyla paylaşmak istemediği, "mahrem" sayılan yaşam alanına yapılan müdahaleleri cezalandırır. TCK 134. maddesi iki ana eylemi düzenler: Birincisi özel hayatın gizliliğini ihlal etmek (gözetlemek, dinlemek), ikincisi ise bu özel hayata dair görüntü veya sesleri kayda almak ve ifşa etmektir.

2. Suçla Korunması Amaçlanan Hukuksal Yarar

Burada korunan yarar, kişinin **"özel hayatının gizli alanı"**dır. Hukukta özel hayat üç alana ayrılır:

1. Kamusal Alan: Herkesin bildiği alan.

2. Özel Alan: Sadece belli kişilerle paylaşılan alan.

3. Gizli Alan (Sır Alanı): Sadece kişinin kendisinin veya izin verdiği çok sınırlı sayıda kişinin bilebileceği, en mahrem alandır (Yatak odası, tuvalet vb.). TCK 134, esas olarak bu gizli alanı korur.

3. Suçun Temel Şekli

TCK 134. maddesi suçun işleniş biçimine göre ikili bir ayrıma gider:

• TCK 134/1 (İhlal ve Kayıt): Kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal etmek. Eğer bu ihlal, görüntü veya seslerin kayda alınması suretiyle yapılırsa suçun nitelikli hali oluşur ve ceza artar.

• TCK 134/2 (İfşa/Yayma): Kişilerin özel hayatına ilişkin görüntü veya sesleri hukuka aykırı olarak ifşa etmek (yaymak, başkasına göstermek, internete koymak).

4. Suçun Unsurları (Maddi ve Manevi)

• Maddi Unsur:

  • Fiil: Gözle bakarak gözetlemek, dürbünle izlemek (134/1) veya kamera/ses kayıt cihazı ile kayıt altına almak. Daha sonra bu kayıtları başkalarına vermek veya internette yayınlamak (134/2).

  • Konu: "Özel hayat" kapsamına giren olaylar olmalıdır. Herkesin görebileceği bir yerde (sokakta) yürürken çekilen fotoğraf kural olarak özel hayatı ihlal etmezken, kişinin evinin içi veya giyinme kabini özel hayattır.

• Manevi Unsur:

  • Suç genel kast ile işlenir. Fail, görüntülediği veya kaydettiği alanın başkasının özel hayatı olduğunu bilmeli ve bunu istemelidir.

5. Suçun Faili

Suçun faili herkes olabilir. Eski sevgili, eş, arkadaş veya hiç tanınmayan üçüncü kişiler (röntgenci vb.) olabilir.

6. Suçun Mağduru

Suçun mağduru, özel hayatı ihlal edilen gerçek kişidir.

7. Suçun Soruşturulması ve Şikayet (Önemli)

Bu suçun soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlıdır. Mağdur, fiili ve faili öğrendiği tarihten itibaren 6 ay içinde şikayetçi olmalıdır. Şikayetten vazgeçilmesi durumunda dava düşer.

8. Suçun Nitelikli Halleri

• Görüntü veya Seslerin Kayda Alınması (134/1-2. cümle): Sadece gözetlemek yerine bir de kayıt tuşuna basılırsa ceza bir kat artırılır.

• Basın ve Yayın Yoluyla İfşa (134/2-2. cümle): Elde edilen görüntülerin internette (Instagram, Twitter, Youtube vb.) veya gazetede yayınlanması durumunda, verilecek ceza TCK 134/2'deki ağır hal üzerinden verilir (Ancak yeni düzenlemeyle internet yoluyla işlenmesi artık ayrı bir ağırlaştırıcı neden değil, ifşa suçunun temel unsuru gibi işlem görmekte ancak alt sınırdan uzaklaşılmaktadır).

9. Suçla İlgili Teşebbüs, İştirak ve İçtima

• Teşebbüs: Kamerayı yerleştirip kayıt alamadan yakalanmak teşebbüstür.

• İçtima (Şantaj İlişkisi): Elde edilen özel görüntüler "Bana para vermezsen bunları yayarım" veya "Benimle olmazsan ailene atarım" şeklinde tehdit aracı olarak kullanılırsa; fail hem Özel Hayatın Gizliliğini İhlal hem de Şantaj (TCK 107) suçundan ayrı ayrı ceza alır.

10. Bu Suça Özgü Kritik Detaylar (Püf Noktaları)

Web sitenizde müvekkillerin dikkatini çekecek "Gri Alanlar":

1. Plajda/Sokakta Fotoğraf Çekmek: Kamuya açık alanda (plaj, park, sokak) fotoğraf çekmek kural olarak suç değildir. ANCAK; eğer fail, genel manzarayı değil de, odaklanarak (zoom yaparak) bir kişinin vücut hatlarını, mayolu halini veya özel bir anını (örneğin sokakta ağlarken) çekiyorsa, Yargıtay bunu "özel hayatın gizliliğini ihlal" saymaktadır. Sınır, "Sürekli ve odaklanmış çekim"dir.

2. Etek Altı Görüntüleri (Upskirt): AVM veya yürüyen merdiven gibi kamuya açık alanlarda kadınların etek altı görüntülerini çekmek, TCK 134 kapsamında en ağır ihlallerden biri sayılır ve doğrudan kayıt/ifşa hükümleri uygulanır.

3. "Rızayla Çekip, İzinsiz Yaymak" (Revenge Porn): İlişki sırasında taraflar birbirlerinin rızasıyla video/fotoğraf çekmiş olabilir. Bu çekim suç değildir. Ancak ilişki bittikten sonra taraflardan biri, "Biz bunları beraber çekmiştik" diyerek bu görüntüleri başkasına gönderir veya internete koyarsa TCK 134/2 (İfşa) suçu oluşur. Rıza, çekim içindir; yayım için değildir.

4. Retweet/Repost Etmek: Başkasının ifşa ettiği özel hayat görüntüsünü sosyal medyada paylaşmak (RT etmek) da "ifşa suçuna iştirak" veya "yayma" kapsamında suçtur.

11. Suçun Yaptırımı

1. Basit İhlal (Gözetleme/Dinleme - 134/1): 1 yıldan 3 yıla kadar hapis.

2. Kayda Alma Suretiyle İhlal: 1 kat artırım (2 yıldan 6 yıla kadar hapis).

3. Görüntü/Seslerin İfşa Edilmesi (Yayılması - 134/2): 2 yıldan 5 yıla kadar hapis.

12. Suçla İlgili Görevli ve Yetkili Mahkeme

• Görevli Mahkeme: Asliye Ceza Mahkemesidir.

• Yetkili Mahkeme: Suçun işlendiği yer mahkemesidir. İnternet yoluyla işlenen suçlarda mağdurun yerleşim yeri veya görüntünün görüldüğü yer mahkemesi de yetkilidir.

13. Suçla İlgili Yargıtay Kararları (Özet ve İlkeler)

• Balkon ve Pencere: Kişinin evinin balkonunda veya penceresinden görünmesi, "özel hayatından feragat ettiği" anlamına gelmez. Dışarıdan teleobjektif veya dürbünle evin içinin ya da balkonun gözetlenmesi/kaydedilmesi suçtur.

• İzinsiz Arama Kaydı: Bir tartışmayı ispatlamak için alınan ses kaydı (TCK 132/133 konusu) ile kişinin yatak odasındaki görüntülerin çekilmesi (TCK 134) karıştırılmamalıdır. TCK 134, mahremiyetin en dokunulmaz alanını kapsar ve hukuka uygunluk nedenleri (ispat hakkı vb.) burada çok daha dar yorumlanır.