Yaralamalı ve Ölümlü Trafik Kazalarında Maddi ve Manevi Tazminat Rehberi

• 15 Aralık 2025, 16:17

Yaralamalı ve Ölümlü Trafik Kazalarında Maddi ve Manevi Tazminat Rehberi

Kaza Sonrası Hukuki Yol Haritası

Giriş: Sigortanın Teklifi Sizi Yanıltmasın

Kaza sonrası sigorta şirketleri veya "Hasar Danışmanlık" adı altındaki çantacı firmalar sizi arayıp "Size hemen şu kadar para verelim, dosyayı kapatalım" diyebilir. Sakın kabul etmeyin. Gerçek tazminatınız, teklif edilenin 5-10 katı olabilir. Hukukta tazminat, "Bahşiş" değil, tam bir matematiksel hesaptır.

A. Tazminat Türleri: Neleri İsteyebilirsiniz?

Trafik kazasında tazminat iki ana başlıkta toplanır:

1. Maddi Tazminat (Hesaplanabilir Zarar)

• Tedavi Giderleri: SGK'nın karşılamadığı özel tedavi, protez, yol ve bakım masrafları.

• Geçici İş Göremezlik: İyileşene kadar çalışamadığınız günlerin maaşı/geliri.

• Sürekli İş Göremezlik (Maluliyet): Eğer kalıcı bir hasar (sakatlık) kaldıysa, ömrünüzün sonuna kadar kaybedeceğiniz iş gücü kaybı. (En yüksek kalem budur).

• Destekten Yoksun Kalma (Ölüm Halinde): Vefat edenin eşi, çocukları veya desteğiyle yaşayan anne-babasının, o kişi yaşasaydı sağlayacağı maddi destekten mahrum kalması nedeniyle ödenir.

2. Manevi Tazminat (Acı ve Izdırap) Kaza nedeniyle duyulan acı, üzüntü ve yaşama sevincinin azalması karşılığında istenir. Sigorta şirketi (poliçede manevi teminat yoksa) bunu ödemez, doğrudan araç sürücüsüne ve ruhsat sahibine dava açılır.

B. Sorumlular: Parayı Kimden Alacağız? (Müteselsil Sorumluluk)

Hukuken kaza yapan aracın "Sürücüsü", "İşleteni" (Ruhsat Sahibi) ve "Sigortacısı" (ZMSS) müteselsilen (birlikte) sorumludur.

• Sigorta Şirketi: Poliçe limitleri dahilinde (2025 yılı için araç başına limitler artmıştır) maddi tazminatı öder.

• Araç Sahibi ve Sürücü: Sigorta limitini aşan kısımdan ve manevi tazminatın tamamından sorumludur.

C. Kritik Aşama: Maluliyet Raporu ve Kusur Oranı

Davanın kaderini iki rapor belirler:

1. Kusur Raporu (Tramer/Adli Tıp): Kazada kim yüzde kaç suçlu? (Örn: %75 karşı taraf, %25 siz). Tazminatınız kusurunuz oranında indirilir.

2. Maluliyet Raporu (Adli Tıp/Hastane): Vücudunuzda ne kadar hasar kaldı? (Örn: %10 bacak kısıtlılığı). Bu oran, alacağınız parayı doğrudan belirler. İpucu: Bu rapor kaza tarihinden en az 6-12 ay sonra (iyileşme süreci bitince) alınır.

D. Dava Öncesi Şart: Sigortaya Başvuru (KTK m.97)

Doğrudan dava açamazsınız! Önce ilgili sigorta şirketine yazılı olarak başvurup tazminat istemelisiniz. Sigorta 15 gün içinde cevap vermezse veya eksik öderse dava yolu açılır.

• Seçenekler: Ya Asliye Ticaret Mahkemesi'nde dava açarsınız ya da (daha hızlı olduğu için) Sigorta Tahkim Komisyonu'na gidersiniz.

E. Zamanaşımı: Ne Kadar Süreniz Var?

• Esas Zamanaşımı: Kaza tarihinden itibaren 2 Yıl, her halde 10 Yıl.

• Uzamış (Ceza) Zamanaşımı: Eğer kazada yaralanma veya ölüm varsa, TCK'daki dava zamanaşımı süreleri uygulanır (Örn: 8 yıl veya 15 yıl). Bu, kaçırılan süreleri kurtarmak için avukatların kullandığı en büyük kozdur.

Yargıtay Emsal Kararları (Tazminat Hukuku Doktrini)

Aygül Hukuk Bürosu arşivinden, tazminat miktarını artıran "Çelik Ahmet Çelik" ekolü kararlar:

1. Destekten Yoksun Kalmada "Mirasçılık" Şart Değildir "Destekten yoksun kalma tazminatı, miras hukukuna değil, fiili destek ilişkisine dayanır. Vefat eden kişi, resmi nikahlı eşi olmasa bile birlikte yaşadığı nişanlısına veya destek olduğu yeğenine bakıyorsa, bu kişiler de tazminat isteyebilir." Yargıtay 17. Hukuk Dairesi, Yerleşik İçtihat

2. Hatır Taşıması İndirimi "Eğer kaza yapan araçta yolcu olarak bulunan kişi, sürücüden para almadan (hatır için) taşınıyorsa, tazminattan %20 civarında hakkaniyet indirimi yapılır. Ancak yakın akrabalar (eş, çocuk) arasındaki taşımada bu indirim yapılmaz." Yargıtay Hukuk Genel Kurulu

3. Güvence Hesabı (Kaçan veya Sigortasız Araç) "Kazaya neden olan araç tespit edilemezse (vurup kaçarsa) veya aracın trafik sigortası yoksa, bedensel zararlar (ölüm/yaralanma) için devletin 'Güvence Hesabı'na başvurulabilir."

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Yolcuyum, kazada suçlu şoför benim arkadaşım/eşim. Tazminat alabilir miyim? EVET, alırsınız. Trafik sigortası (ZMSS), araçtaki yolcuların (sürücü hariç) zararını öder. Sürücü eşiniz bile olsa, sigorta şirketinden tazminat alabilirsiniz. (Kusur sürücüde olsa bile yolcu kusursuzdur).

2. Asgari ücretli çalışıyorum, tazminatım düşük mü çıkar? Hayır. Tazminat hesabı (aktüerya), sizin "Muhtemel Yaşam Süreniz" (TRH-2010 Tablosu) ve "Aktif Çalışma Yıllarınız" üzerinden yapılır. Genç bir asgari ücretlinin tazminatı milyonları bulabilir.

3. Manevi tazminat ne kadar çıkar? Hakimin takdirindedir. Kazanın oluş şekli, yaralanmanın ağırlığı (uzuv kaybı vb.), tarafların ekonomik durumu etkilidir. 2025 yılı itibarıyla ağır yaralanmalarda 100.000 TL - 500.000 TL arası rakamlar görülebilmektedir.

4. Dava ne kadar sürer? Mahkemeler 2-3 yıl sürebilir. Ancak Sigorta Tahkim Komisyonu yoluyla 4-8 ay gibi kısa bir sürede sonuç almak mümkündür. Ofisimiz genelde bu hızlı yolu tercih etmektedir.

ÖRNEK DİLEKÇE: Sigorta Şirketine Başvuru (KTK m.97)

Dava açmadan önce sigortaya gönderilmesi zorunlu dilekçedir.

... SİGORTA A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜNE (Hasar Servisi Departmanına)

BAŞVURAN: Ad Soyad - TC Kimlik No VEKİLİ: Av. Süleyman AYGÜL - Gaziosmanpaşa/İSTANBUL

KONU: .../.../2025 tarihli trafik kazası nedeniyle maddi tazminat talebidir.

AÇIKLAMALAR:

1- Şirketiniz nezdinde ... poliçe numarası ile ZMSS (Trafik) sigortalı bulunan, ... plakalı aracın karıştığı kazada, müvekkil ... (yaya/yolcu/sürücü) olarak yaralanmış ve malul kalmıştır.

2- Kaza tespit tutanağına göre sigortalınız %100 (veya belirli oranda) kusurludur.

3- Müvekkilde meydana gelen yaralanma neticesinde;

• Sürekli iş göremezlik (Maluliyet) zararı,

• Geçici iş göremezlik (Çalışamadığı günler) zararı,

• Tedavi ve bakıcı gideri zararı doğmuştur.

4- Fazlaya ilişkin haklarımız saklı kalmak kaydıyla; KTK m.97 uyarınca, müvekkilin zararının hesaplanarak 15 gün içinde tarafımıza ödenmesini, aksi halde dava ve tahkim yoluna gidileceğini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin tarafınıza yükleneceğini ihtaren bildiririz.

EKLER: Kaza Tutanağı, Hastane Epikriz Raporları, Maaş Bordrosu, Vekaletname. IBAN: TR...

Başvuran Vekili Av. Süleyman AYGÜL (e-imzalıdır)

4. Kaynakça (Akademik ve Otoriter)

• Kitap: Çelik, Çelik Ahmet. Tazminat Hukuku ve Aktüerya Hesabı. (Bu alanın en temel başvuru kaynağıdır).

• Kitap: Kılıçoğlu, Ahmet. Borçlar Hukuku Genel Hükümler.

• Mevzuat: 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu (KTK), Türk Borçlar Kanunu (TBK).

• Kurum: Sigorta Tahkim Komisyonu Başvuru Rehberi.