Vergi Cezaları ve Ödeme Emri İptal Davaları

• 15 Aralık 2025, 16:04

Vergi Cezaları ve Ödeme Emri İptal Davaları

Vergi Yargılamasının Temelleri

Giriş: Devletin "Cebri İcra" Gücüne Karşı Hukuk

Vergi dairesi, alacağını tahsil etmek için mahkeme kararına ihtiyaç duymaz. Kendi kararını kendi verir ve haciz yapar (6183 Sayılı Kanun). Bu devasa güce karşı mükellefin elindeki tek silah **"Vergi Mahkemesi"**nde dava açmaktır.

A. Vergi/Ceza İhbarnamesinin İptali (Tarhiyat Aşaması)

Vergi incelemesi bittiğinde veya takdir komisyonu karar verdiğinde mükellefe "Vergi/Ceza İhbarnamesi" gönderilir. Bu, "Sana şu kadar vergi ve ceza kestim" demektir.

1. Dava Açma Süresi: İhbarnamenin tebliğinden itibaren 30 Gündür. 2. En Büyük Avantaj (Yürütmeyi Durdurma): İYUK m.27 gereği, vergi tarhiyatına ve cezasına karşı açılan davalarda, ayrıca talep etmeye gerek kalmaksızın TAHSİLAT İŞLEMİ DURUR. Mahkeme bitene kadar vergi dairesi sizden 1 kuruş isteyemez, E-Haciz koyamaz, "Borcu Yoktur" kağıdını vermek zorundadır.

İptal Sebepleri (Akademik Ayrım):

• Varsayıma Dayalı Tarhiyat: Vergi müfettişi somut delil (fatura, banka kaydı) olmadan, sadece "oranlama" veya "tahmin" yoluyla vergi çıkaramaz. Danıştay bunu kesinlikle iptal eder.

• Tebligat Usulsüzlüğü: Tebligat şirketin yetkilisine değil de, yetkisiz bir işçiye veya komşuya yapılmışsa işlem geçersizdir.

• Zamanaşımı: Vergi, doğduğu yılı takip eden 5. yılın sonuna kadar tarh ve tebliğ edilmelidir (Tarh Zamanaşımı). 5 yıl 1 gün geçerse borç silinir.

B. Ödeme Emrinin İptali (Tahsilat Aşaması)

Eğer ihbarnameye 30 gün içinde dava açmazsanız veya uzlaşmada anlaşamazsanız borç kesinleşir. Vergi dairesi bu sefer "Ödeme Emri" gönderir. "7 veya 15 gün içinde öde ya da mal beyanında bulun" der.

1. Dava Açma Süresi: Ödeme emrinin tebliğinden itibaren 15 Gündür. (Eskiden 7 gündü, 7338 sy. yasa ile 15 gün oldu). 2. Sınırlı İtiraz Sebepleri (Madde 58): Burada artık "Vergi haksızdı, çok yüksekti" diyemezsiniz. Sadece 3 şeyi iddia edebilirsiniz: * Böyle bir borcum yoktur (Ödedim). * Borç kısmen ödenmiştir. * Borç zamanaşımına uğramıştır (Tahsil zamanaşımı).

C. E-Haciz (Elektronik Haciz) ve Blokeler

Vergi dairesi, ödeme emri kesinleştikten sonra bankalara yazı yazarak hesaplara bloke koyar.

• Hukuka Aykırılık: Ödeme emri usulüne uygun tebliğ edilmeden (veya tebliğ edilmeden) E-Haciz konulması mülkiyet hakkı ihlalidir.

• Orantılılık: 10.000 TL borç için içinde 1 Milyon TL olan hesaba komple bloke konulamaz. Sadece borç tutarı kadar bloke konulabilir.

D. Uzlaşma mı Dava mı?

• Uzlaşma: Cezanın bir kısmı silinir, ana para kalır. Ödeme kesinleşir. Dava yolu kapanır.

• Dava: Kazanırsanız hem vergi hem ceza tamamen silinir. Ancak kaybederseniz indirim hakkını kaybedersiniz. (Eğer dosyanızda hukuki argümanlar güçlüyse -örneğin zamanaşımı veya somut delil eksikliği- dava açmak her zaman daha karlıdır).

Danıştay Emsal Kararları (Vergi Hukuku Doktrini)

Aygül Hukuk Bürosu arşivinden, mükellefi kurtaran kritik içtihatlar:

1. Varsayıma Dayalı İnceleme Raporu "Vergi incelemesi, somut bilgi, belge ve delillere dayanmalıdır. Sadece sektör ortalamasının altında kar beyan edildiği gerekçesiyle veya emsal kıyaslamasıyla, varsayıma dayalı olarak matrah takdir edilemez ve ceza kesilemez." Danıştay 4. Daire, Esas: 2018/3600, Karar: 2019/1250

2. Tebligatın Usulsüzlüğü ve Ödeme Emri "Ödeme emri düzenlenebilmesi için, vergi ve ceza ihbarnamesinin usulüne uygun tebliğ edilerek kesinleşmesi şarttır. Şirket müdürü yerine, yetkisi olmayan bir çalışana yapılan tebligat geçersizdir. Dolayısıyla buna dayanan ödeme emri ve hacizler iptal edilmelidir." Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu (VDDK), Emsal Karar

3. Sahte Fatura (Naylon Fatura) İddiası "Bir mükellefin sahte fatura kullandığının kabulü için, faturayı düzenleyen hakkında 'Komisyon karşılığı fatura düzenlemekten' dolayı rapor düzenlenmiş olması yetmez; davacının bu faturayı bilerek kullandığının somut olarak ispatı gerekir."

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Vergi mahkemesinde dava açarsam borcu ödemek zorunda mıyım? İhbarnamenin iptali (tarhiyat) davası açtıysanız HAYIR. Kanun gereği dava sonuçlanana kadar tahsilat durur. Ancak "Ödeme Emri"ne dava açtıysanız tahsilat durmaz, ayrıca "Yürütmenin Durdurulması" kararı istemeniz gerekir.

2. Gaziosmanpaşa Vergi Dairesi'ne davayı nerede açacağım? İstanbul'daki tüm vergi davaları (Anadolu veya Avrupa yakası fark etmeksizin) İstanbul Vergi Mahkemelerinde (Bağcılar/Mahmutbey yerleşkesi veya güncel adresi neresiyse) görülür.

3. Davayı kaybedersem ceza artar mı? Hayır, ceza artmaz. Ancak dava süresince işleyen "Gecikme Faizi"ni ödemek zorunda kalırsınız. Ayrıca uzlaşmada sunulan indirim fırsatını kaçırmış olursunuz.

4. Şirket borcundan müdür/ortak sorumlu mudur? Evet. 6183 Sayılı Kanun Mükerrer 35. madde gereği; şirketten tahsil edilemeyen vergi borçları, kanuni temsilcilerden (Müdür/Yönetim Kurulu) ve ortaklardan (hissesi oranında) tahsil edilir.

5. Vergi kaçakçılığı suçu (VUK 359) nedir? Eğer "Sahte Belge Düzenleme/Kullanma", "Defterleri Gizleme" gibi fiiller varsa, sadece para cezası değil, ayrıca Asliye Ceza Mahkemesi'nde 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile yargılanırsınız. Bu ceza davasıdır, vergi mahkemesinden ayrı yürür.

ÖRNEK DİLEKÇE: Vergi Ziyaı Cezası İptal Davası

İSTANBUL NÖBETÇİ VERGİ MAHKEMESİ BAŞKANLIĞI'NA

DAVACI: ... Ltd. Şti. (Vergi No: ...) ADRES: ... Gaziosmanpaşa/İSTANBUL VEKİLİ: Av. Süleyman AYGÜL

DAVALI: Gaziosmanpaşa Vergi Dairesi Müdürlüğü

DAVANIN KONUSU: Davalı idarece müvekkil adına düzenlenen .../.../2025 tarih ve ... sayılı Vergi/Ceza İhbarnamesi ile talep edilen ... TL Vergi Aslı ve ... TL Vergi Ziyaı Cezasının İPTALİ talebidir.

TEBLİĞ TARİHİ: .../.../2025

AÇIKLAMALAR:

1- Davalı vergi dairesi, müvekkil şirketin 2023 yılı hesaplarını incelemiş ve eksik beyanda bulunduğu iddiasıyla dava konusu cezayı kesmiştir.

2- Söz konusu işlem HUKUKA AYKIRIDIR. Şöyle ki;

• Varsayıma Dayalıdır: İnceleme elemanı, müvekkilin banka hesap hareketlerini veya stoklarını somut olarak incelememiş, sadece sektör karlılık oranlarına bakarak "Bu kadar kar etmeliydin" demiştir. Danıştay içtihatlarına göre kıyas yoluyla vergi salınamaz.

• Giderlerin Reddi: Şirketin ticari faaliyetini sürdürmesi için yaptığı yemek ve ulaşım giderleri, haksız yere "Kanunen Kabul Edilmeyen Gider" sayılmıştır. Oysa bu harcamalar VUK'a uygundur ve faturalıdır.

• Zamanaşımı: İnceleme konusu dönem zamanaşımına uğramak üzeredir.

3- Müvekkil şirketin defter ve belgeleri yasalara uygundur. Kesilen ceza ticari hayatı bitirme noktasına getirmiştir.

HUKUKİ NEDENLER: 213 Sayılı VUK, 2577 Sayılı İYUK. DELİLLER: Vergi İnceleme Raporu, Şirket Defterleri, Faturalar, Bilirkişi İncelemesi.

SONUÇ: Hukuka ve somut gerçekliğe aykırı olarak düzenlenen vergi/ceza ihbarnamesinin (vergi aslı ve cezasıyla birlikte) İPTALİNE, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı idareye yükletilmesine karar verilmesini vekaleten arz ve talep ederim.

Davacı Vekili Av. Süleyman AYGÜL (e-imzalıdır)

4. Kaynakça (Akademik ve Otoriter)

• Kitap: Karakoç, Yusuf (2023). Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi. Yetkin Yayınları.

• Kitap: Öncel/Kumrulu/Çağan. Vergi Hukuku. (Temel Eser).

• Mevzuat: 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu, 6183 Sayılı AATUHK.

• İçtihat: Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu (VDDK) Kararları.