• 21 Kasım 2025, 12:10

UYUŞTURUCU VEYA UYUARICI MADDE İMAL VE TİCARETİ SUÇU

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçu (TCK m.188)

1. Genel Açıklama ve Suçun Niteliği

TCK 188. maddesi; uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal edilmesi, ithal veya ihraç edilmesi, ülke içinde satılması, satışa arz edilmesi, başkalarına verilmesi, sevk edilmesi, nakledilmesi, depolanması, satın alınması veya kabul edilmesi eylemlerini cezalandırır. Bu suç bir **"Tehlike Suçu"**dur. Yani birinin zehirlenmesi veya ölmesi gerekmez; maddenin piyasaya sürülmesi veya bu potansiyeli taşıması suçun oluşumu için yeterlidir.

2. Suçla Korunması Amaçlanan Hukuksal Yarar

Korunan temel yarar **"Kamu Sağlığı"**dır (Genel Sağlık). Bireylerin fiziksel ve ruhsal sağlığının korunması, gençliğin ve toplumun geleceğinin madde bağımlılığından uzak tutulması amaçlanır.

3. Suçun Seçimlik Hareketleri (Suç Nasıl Oluşur?)

Kanun koyucu bu suçta tek bir hareket belirlememiştir. Aşağıdaki hareketlerden herhangi birinin yapılması suçu oluşturur:

1. İmal Etmek: Maddenin kimyasal veya doğal yollarla üretilmesi (Örn: Hint keneviri yetiştirip esrar elde etmek veya laboratuvar ortamında metamfetamin yapmak).

2. İthal ve İhraç Etmek: Yurt dışından ülkeye sokmak veya ülkeden dışarı çıkarmak.

3. Satmak veya Satışa Arz Etmek: Maddenin bir bedel karşılığında başkasına devredilmesi veya tezgahta/cepte hazır bulundurulması.

4. Başkasına Vermek (Temin Etmek): En tehlikeli maddedir. Para almadan, "arkadaşıma ikram ettim" diyerek uyuşturucu vermek de TİCARET suçu sayılır ve cezası satmakla aynıdır.

5. Nakletmek ve Depolamak: Kuryelik yapmak veya evinde saklamak.

4. Suçun Unsurları ve "Uyuşturucu Madde" Tanımı

• Maddi Unsur: Suçun konusu, bilimsel ve adli tıp raporlarıyla "uyuşturucu veya uyarıcı" özelliği tespit edilmiş maddelerdir (Eroin, Kokain, Esrar, Bonzai, Metamfetamin, Extacy vb.).

• Manevi Unsur: Suç kasten işlenir. Fail, taşıdığı veya sattığı maddenin uyuşturucu olduğunu bilmelidir.

5. Cezayı Artıran Nitelikli Haller (TCK 188/3-4) - Çok Önemli

Bu hallerde verilecek cezalar katlanarak artar:

• Maddenin Türü (Eroin, Kokain, Morfin, Bonzai, Metamfetamin): Eğer madde bu türlerden biriyse veya baz morfin ise verilecek ceza yarı oranında artırılır. (Yani 10 yıl ise 15 yıla çıkar).

• Okul, Yurt, Hastane ve İbadethane Çevresi: Suçun; okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi yerlere 200 metreden yakın mesafe içinde işlenmesi halinde verilecek ceza 15 yıldan az olamaz.

• Üç Kişi veya Örgüt: Suçun üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi halinde ceza yarı oranında, örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde bir kat artırılır.

• Belirli Meslek Grupları: Tabip, diş tabibi, eczacı, kimyager, veteriner gibi kişilerce işlenirse ceza yarı oranında artırılır.

6. En Kritik Ayrım: "Satıcı mı, Kullanıcı mı?" (Yargıtay Kriterleri)

Web sitenizde mutlaka bulunması gereken, müvekkillerin hayatını kurtaran bölüm burasıdır. Bir kişinin uyuşturucu satıcısı mı (TCK 188) yoksa sadece kullanıcısı mı (TCK 191) olduğu nasıl anlaşılır? Yargıtay şu kriterlere bakar:

1. Miktar: Kişisel kullanım sınırını aşan miktarda uyuşturucu bulundurmak (Örneğin evde 5 kilo esrar veya 1000 adet hap bulunması), ticaret kastına işaret eder. (Yargıtay yıllık kullanım miktarını esas alır).

2. Paketleme Şekli: Maddenin küçük küçük paketler halinde (satışa hazır fişek) bulunması.

3. Bulunan Diğer Eşyalar: Evde veya üstte hassas terazi, paketleme malzemeleri (kilitli poşet, alüminyum folyo), telefon trafiği veya uyuşturucu çetelesi (alacak-verecek defteri) bulunması.

4. Uygulama Biçimi: Uyuşturucunun saklandığı yerin kolay ulaşılabilir olması (satış için) veya çok gizli olması (stok için).

7. Etkin Pişmanlık (TCK 192)

Uyuşturucu suçlarında etkin pişmanlık, cezada çok ciddi indirim sağlar, hatta bazen cezasızlık getirebilir.

• Soruşturma Başlamadan Önce: Kişi, suçu yetkili makamlara bildirir ve suç ortaklarını/maddeleri teslim ederse ceza verilmez.

• Soruşturma/Kovuşturma Aşamasında: Kişi, suçun işlenmesine yardım edenleri, uyuşturucuyu kimden aldığını veya kime sattığını delilleriyle birlikte (yer göstererek, isim vererek) anlatır ve yakalanmalarını sağlarsa cezasında 1/4'ten yarısına kadar indirim yapılır.

• Dikkat: Sadece "Ben Ahmet'ten aldım" demek yetmez; o Ahmet'in yakalanmasına veya uyuşturucunun bulunmasına fiilen katkı sağlamak gerekir ("Hizmet ve Yardım").

8. Hukuka Aykırı Arama Savunması

Ceza muhakemesinde en güçlü savunma aracıdır. Polis, usulüne uygun bir arama kararı (hakim kararı veya savcı/amir yazılı emri) olmadan kişinin evini, aracını veya üstünü ararsa; elde edilen uyuşturucu madde "Hukuka Aykırı Delil" (Zehirli Ağacın Meyvesi) sayılır ve hükme esas alınamaz. Bu durumda sanık beraat eder.

9. Suçun Yaptırımı (Cezalar)

• İmal, İthal veya İhraç (188/1): 20 yıldan 30 yıla kadar hapis.

• Satma, Satışa Arz, Başkasına Verme, Nakletme (188/3): 10 yıldan az olmamak üzere hapis cezası (Genellikle 10-20 yıl arası).

• Bonzai/Metamfetamin gibi maddeler varsa: Ceza yarı oranında artar (Alt sınır 15 yıla çıkar).

10. Görevli Mahkeme

• Görevli Mahkeme: Ağır Ceza Mahkemesidir.