Trafik Kazası Sonrası Destekten Yoksun Kalma Tazminatı ve Hukuki Süreç
Trafik kazaları, ölümle sonuçlandığında, geride kalan yakınlar için hem manevi hem de maddi olarak büyük kayıplara yol açar. Bu kaybın hukuki açıdan tazmin edilmesi için Türk Borçlar Kanunu çerçevesinden yoksun kalma tazminatı talebinde bulunulabilir. Bu anlamda, destekten yoksun kalma tazminatının kapsamı, kimlerin başvurabileceği, dava süreci, sigortanın sorumluluğu ve güncel Yargıtay içtihatlarına yer seçebilirsiniz. Ayrıca sigorta başvurusu ve dava dilekçesi örnekleri de sunulur.
1. Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Nedir?
Destekten yoksun kalma tazminatı, bir trafik kazası veya başka bir durumda kaybeden kişi, hayatta kalsaydı desteklenecek kişilere yönelik maddi kayıp karşılamayı amaçlayan bir tazminat türüdür. Türk Borçlar Kanunu'nun 53. maddesi bu tazminatın temel dayanağını oluşturmaktadır. Bu tazminatın amacı, ölen kişinin kazancının ekonomik katkının sürdürülmesini sağlamak.
1.1. Hukuki Dayanaklar
- Türk Borçlar Kanunu Madde 53 : Destekten yoksun kalan kişilerin zararlarının giderilmesini düzenler.
- Karayolları Trafik Kanunu Madde 85 : Trafik kazalarında sorumluluğun belirtilmesiyle ilgili hükümler içerir.
- Yargıtay Kararları : Destekten yoksun kalma tazminatının ödenmesinde ve sorumluların belirlenmesinde önemli içtihatlar oluşturulur.
2. Destekten Yoksun Kalma Tazminatını Kimler Talep Edebilir?
Bu tazminatın amacı, ölen kişinin hayatta kalması ekonomik açıdan destekleyeceği kişilerin zararlarını hızlandırmaktır. Kimler tazminat talep edebilir?
- Eş ve çocuklar : Kanunen destekten yoksun olanlar kabul edilir.
- Anne ve baba : Özellikle yaşlı ve maddi destek ihtiyaçları olan ebeveynler için tazminat söz konusudur.
- Nişanlılar veya evlilik hazırlığında olanlar : Yargıtay içtihatlarına göre, nişanlılar da maddi destek alma ihtimali taşımasa tazminat talebinde bulunabilir.
- Bakılması gereken diğer kişiler : Ölen kişi tarafından fiilen yakın akrabalar, kardeşler veya diğer kişiler talepte bulunabilir.
3. Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Tazminat hesaplanırken aktüerya yöntemi kullanılır. Tazminatın miktarını ayarlarsanız unsurlar şunlardır:
- Ölenin yaşı ve mesleği : Çalışma süresi, gelir düzeyi dikkate alınır.
- Destek süresi : Destek süresi ne kadar devam edeceği hesaplanır.
- Tazminat alacak kişilerin ekonomik durumu : Destekten yoksun kalan kişinin maddi bağımsızlığı olup olmadığı.
- Bilirkişi incelemesi : Uzman aktüerya bilirkişi tarafından tazminat programlaması yapılır.
Yargıtay Kararları Işığında Tazminat Hesaplaması
- Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 2019/386 Kararı : “Gelir tespiti mümkün olmayan hallerde asgari ücret esas alınmalıdır.”
- Yargıtay 17. Hukuk Dairesi'nin 2018/7391 E. ve 2019/5689 K. sayılı kararı : “Sigorta şirketleri ödemelerden kaçınmaz, tazminat sigortası poliçe limitleri dahil ödenmelidir.”
4. Destekten Yoksun Kalma Tazminatı İçin Açılacak Dava Süreci
Bu tazminat davası, kazaya sebebiyet veren kişi ve onun zorunlu trafik sigortası kapsamında sigortanın tamamlanması karşılanabilir.
4.1. Hukuki Düzenlemeler
- Trafik Kazası Tespit Tutanağı ve ölüm belgesi hazırlanır.
- Sigorta şartlarına başvuru yapılır.
- Sigorta şirketi ödeme yapmazsa ya da eksik ödeme bozulursa dava açılır.
4.2. Dava Açılacak Mahkeme
- Asliye Hukuk Mahkemesi (Özel zararlar için)
- Asliye Ticaret Mahkemesi (Sigortaya bağlanır karşı açılan davalarda)
4.3. Zaman Aşımı Süresi
- Genel zaman aşımı süresi : 2 yıl (maksimum 10 yıl)
- Ceza durumu bitmişsa : Ceza zamanı aşımı süresi dikkate alınmaz.
5. Örnek Sigorta Şirketine Başvuru Dilekçesi
Tarih: …/…/20...
Sigorta Şirketi Adı
Sigorta Şirketi Genel Müdürlüğü
[Adres]
Konu: Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Talebi
Sayın Yetkili,
…… tarihinde meydana gelen trafik kazasında vefat eden ………'nin yasal mirasçısı olarak destekten yoksun kalma tazminatı talep ediyorum. Tazminat bölmenin hesap tarafından tarafıma borcunu arz ederim.
Ekler:
- Trafik kazası tespit tutanağı
- Ölüm Belgesi
- Nüfus kayıt örneği
- Aktüerya raporu (varsa)
Ad-Soyad: ………
Adres: ………
Telefon: ………
İmza: ………
6. Örnek Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Dava Dilekçesi
…… ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ'NE
DAVACI: [Ad-Soyad]
DAVALI: [Sigorta Şirketi ve Trafik Kazası Kusurlu Taraf]
KONU: Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Talebi
AÇIKLAMALAR:
- … tarihinde, davalı … tarafından kullanılan araç, trafik kazasının sebebini henüz açıkladı.
- Kaza sonucu müteveffa… vefat etmiştir.
- Müteveffa hayatta olsaydı, davacıya ekonomik destek sağlayacaktı.
- Sigorta ödemesi başvurusu yapılmış ancak ödeme yapılmamıştır.
HUKUKİ SEBEPLER: TBK 53, Karayolları Trafik Kanunu, Yargıtay içtihatları
DELİLLER: Trafik tutanakları, ölüm belgesi, bilirkişi raporu
SONUÇ VE TALEP:
Davalının sorumluluğuna karar verilmesik … TL desteğinden kalma tazminatının tarafıma talep ederim.
Davacı: ………
Tarih: ………
İmza: ………
7. Kaynakça
- Gürsoy, KT (1972). Destekten Yoksun Kalma Tazminatı . Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. Erişim
- Koçoğlu, S. (2017). İş Kazası ve Meslek Hastalıkları Sonucu Destekten Yoksun Kalma Tazminatı . Kafkas Üniversitesi. Erişim
- Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 2019/386 Kararı.
- Ertuğrul, MA (2024). Trafik Kazaları Sonucu Tazminatın Ekonomik Açısından İncelenmesi . Erişim
- Gökyayla, KE (2004). Destekten Yoksun Kalma Tazminatı . ProQuest.
Bu kapsamlı çalışma, trafik kazası sonrasında destekten yoksun kalanların hukuki hakları ayrıntılı olarak ele alınmaktadır.