Trafik Kazalarından Kaynaklanan Zararlar ve Sigorta Şirketlerinin Sorumluluğu

• 31 Ocak 2025, 12:36

Trafik Kazalarından Kaynaklanan Zararlar ve Sigorta Şirketlerinin Sorumluluğu

Giriş Trafik kazaları, gerek maddi gerekse manevi zararlarla sonuçlanabilen ciddi olaylardır. Türkiye'de trafik kazalarına ilişkin hukuki düzenlemeler ve sigorta şirketlerinin sorumluluğu, mağdurların zararlarının giderilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Sigorta hukukunun temel ilkeleri, Yargıtay kararları ve akademik çalışmalar ışığında, sigorta şirketlerinin trafik kazalarından doğan zararlar karşısındaki yükümlülükleri ayrıntılı şekilde incelenmelidir (Eren, 2019: 275).

Trafik kazalarının hukuki boyutu, zarar görenlerin hakları ve sigorta şirketlerinin yükümlülükleri açısından farklı unsurlar barındırmaktadır. Trafik kazalarına bağlı olarak ortaya çıkan hukuki süreçlerin anlaşılması, kazazedelerin mağduriyetlerinin giderilmesi için kritik bir rol oynar. Bu nedenle, trafik kazalarından kaynaklanan zarar türleri, sigorta şirketlerinin sorumlulukları, sigortaya başvuru süreci ve tazminat taleplerinin nasıl şekilleneceği detaylandırılmalıdır.

1. Trafik Kazalarından Kaynaklanan Zarar Kavramı Trafik kazalarından doğan zararlar genel olarak maddi ve manevi zararlar olarak ikiye ayrılmaktadır:

• Maddi Zararlar:

  • Araç hasarları

  • Tedavi giderleri

  • Gelir kayıpları

  • Destekten yoksun kalma tazminatı

  • Geçici ve kalıcı maluliyet zararları

• Manevi Zararlar:

  • Psikolojik travma

  • Yaşam kalitesinde azalma

  • Ölen kişinin yakınlarının uğradığı manevi zararlar

Yargıtay 17. Hukuk Dairesi'nin 2021/1873 E., 2022/3145 K. sayılı kararında, trafik kazalarından kaynaklanan manevi tazminat taleplerinin, mağdurun kazanın etkisiyle yaşadığı ruhsal durumla doğrudan bağlantılı olması gerektiği vurgulanmıştır. Dolayısıyla, her olay özelinde mağdurun manevi zararının değerlendirilmesi önem arz etmektedir (Yargıtay 17. HD, 2022).

2. Sigorta Şirketlerinin Sorumluluğunun Hukuki Dayanakları Sigorta şirketlerinin trafik kazalarından kaynaklanan zararlara ilişkin sorumlulukları, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu çerçevesinde şekillenmektedir.

• Karayolları Trafik Kanunu: Motorlu araç işletenin kusursuz sorumluluğunu öngörmekte ve zorunlu mali sorumluluk sigortasını zorunlu kılmaktadır (Ayan, 2020: 183).

• Türk Borçlar Kanunu: Tazminat hukukuna ilişkin genel düzenlemeleri içermekte olup, haksız fiillerden doğan zararların giderilmesi için sigortaların rolünü belirlemektedir.

• Sigortacılık Kanunu: Sigorta şirketlerinin faaliyetlerini, yükümlülüklerini ve denetim esaslarını düzenlemektedir.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2018/1024 E., 2019/347 K. sayılı kararında, sigorta şirketlerinin yalnızca üçüncü kişilere verilen zararları poliçe limitleri dahilinde karşılamakla yükümlü olduğu belirtilmiştir.

3. Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasının Kapsamı ve Limitleri Zorunlu mali sorumluluk sigortası, araç işleteninin üçüncü kişilere vereceği zararları belirli bir limit dahilinde karşılamaktadır.

• 2023 yılı itibariyle güncel sigorta limitleri:

  • Araç başına maddi tazminat limiti: 1.000.000 TL

  • Ölüm ve bedensel zararlar için kişi başına tazminat limiti: 1.500.000 TL

Limit aşımı durumunda, zarar görenler ek tazminat taleplerini doğrudan zarara sebebiyet veren sürücü veya işletene yöneltebilirler.

4. Sigorta Şirketine Başvuru Süreci Trafik kazalarından kaynaklanan zararların tazmini için sigorta şirketine başvuru süreci belirli aşamalardan oluşmaktadır:

1. Gerekli Belgelerin Hazırlanması:

   • Kaza tespit tutanağı

   • Sigorta poliçesi

   • Hastane raporları ve tedavi giderlerine ilişkin faturalar

   • Ekspertiz raporu (varsa)

   • Hasar ve değer kaybı talep dilekçesi

2. Sigorta Şirketine Başvurunun Yapılması:

   • Yazılı başvuru yapılmalıdır.

   • Sigorta şirketi başvuruyu 15 iş günü içinde değerlendirmelidir.

3. Sigorta Şirketinin Değerlendirmesi:

   • Eksik belge olması durumunda başvuru sahibine bildirilir.

   • Tazminat ödenmesi yönünde karar verilirse ödeme poliçe limitleri dahilinde gerçekleştirilir.

   • Ödeme yapılmazsa Sigorta Tahkim Komisyonu veya mahkemeye başvurulabilir.

5. Örnek Sigorta Başvuru Dilekçesi

T.C.
[İLGİLİ SİGORTA ŞİRKETİNİN ADI]
Sigorta Tazminat Birimi’ne

Konu: Trafik Kazası Nedeniyle Tazminat Talebi

Sayın Yetkili,

[TALEP EDENİN ADI SOYADI], [T.C. KİMLİK NUMARASI], [ADRESİ] olarak, [KAZANIN TARİHİ] tarihinde meydana gelen trafik kazasında mağdur olduğumu ve uğradığım zararların sigorta poliçesi kapsamında karşılanmasını talep etmekteyim.

Kaza ile ilgili olarak aşağıdaki belgeleri bilgilerinize sunuyorum:
- Kaza tespit tutanağı
- Hastane raporları ve tedavi giderlerine ilişkin faturalar
- Sigorta poliçesi sureti
- Ekspertiz raporu
- Araç hasar ve değer kaybı hesaplamaları

Yasal sürecin hızla tamamlanması adına başvuruma ilişkin tarafıma geri dönüş yapılmasını ve hak ettiğim tazminatın tarafıma ödenmesini arz ve talep ederim.

Saygılarımla,

[İMZA]
[AD SOYAD]
[TEL NO / E-POSTA]

Sonuç Sigorta şirketlerine yapılacak başvuruların eksiksiz olması ve yasal sürelere dikkat edilmesi mağduriyetlerin giderilmesi açısından önem arz etmektedir. Yargıtay içtihatları da sigorta şirketlerinin tazmin yükümlülüğünün sınırlarını netleştirmekte ve uygulamadaki tereddütleri gidermektedir.

Kaynakça

• Ayan, M. (2020). Sigorta Hukuku ve Uygulamaları. İstanbul: Beta Yayınları.

• Eren, F. (2019). Borçlar Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Yetkin Yayınları.

• Yılmaz, T. (2021). Trafik Kazalarında Sorumluluk ve Sigorta Hukuku. İstanbul: Seçkin Yayıncılık.

• SEDDK (2023). 2023 Yılı Zorunlu Trafik Sigortası Limitleri.