• 21 Kasım 2025, 11:55

MALA ZARAR VERME SUÇU

Mala Zarar Verme Suçu (TCK m.151-152)

1. Genel Açıklama

Mala zarar verme suçu, başkasının taşınır veya taşınmaz malını kısmen veya tamamen yıkmak, tahrip etmek, yok etmek, bozmak, kullanılamaz hale getirmek veya kirletmektir. TCK’nın 151. maddesinde düzenlenen bu suç, mülkiyet hakkına yapılan doğrudan bir saldırıdır. Bu suçta failin amacı malı "çalmak" değil, mala "zarar vermek"tir.

2. Suçla Korunması Amaçlanan Hukuksal Yarar

Bu suçla korunan hukuksal yarar, kişinin mülkiyet ve zilyetlik haklarıdır. Kişinin sahip olduğu malvarlığının fiziki bütünlüğünün ve ekonomik değerinin korunması amaçlanır.

3. Suçun Temel Şekli (TCK 151/1)

Suçun temel şekli, başkasının malına zarar vermektir. Kanun koyucu burada seçimlik hareketler öngörmüştür. Aşağıdaki fiillerden herhangi birinin yapılması suçu oluşturur:

• Yıkmak: Bir yapıyı (duvarı, barakayı) devirmek.

• Tahrip Etmek: Malın maddi varlığına zarar vermek (arabanın camını kırmak).

• Yok Etmek: Malın varlığını ortadan kaldırmak (bir belgeyi yakmak).

• Bozmak: Malın işleyişini engellemek (bilgisayarın içine su dökmek).

• Kullanılamaz Hale Getirmek: (Kıyafetleri parçalamak).

• Kirletmek: Malın dış görünüşünü bozmak (duvara sprey boya sıkmak, arabaya yumurta atmak).

4. Suçun Unsurları (Maddi ve Manevi)

• Maddi Unsur:

  • Konu: Başkasına ait taşınır veya taşınmaz mal. (Kendi malına zarar vermek suç değildir).

  • Sahipli Hayvan (Özel Durum TCK 151/2): Haklı bir neden olmaksızın, sahipli bir hayvanı öldürmek, işe yaramayacak hale getirmek veya değerini düşürmek de mala zarar verme suçu sayılır. (Sahipsiz sokak hayvanlarına yönelik suçlar 5199 sayılı Kanun kapsamında değerlendirilir).

• Manevi Unsur:

  • Suç kasten işlenir. Fail, malın başkasına ait olduğunu bilmeli ve zarar vermeyi istemelidir. Taksirle (kazayla) başkasının malına zarar vermek (örneğin trafik kazasında araca çarpmak) TCK anlamında suç değildir, Borçlar Hukuku anlamında tazminat sorumluluğu doğurur.

5. Soruşturma Usulü ve Şikayet

• Basit Hal (TCK 151): Mala zarar verme suçunun temel hali şikayete bağlıdır. Mağdur şikayet etmezse savcılık soruşturma yapmaz. Şikayetten vazgeçilirse dava düşer.

• İstisna (Hırsızlık ile Birlikte İşlenmesi): Eğer mala zarar verme suçu, hırsızlık suçunun bir unsuru olarak veya hırsızlık sırasında işlenmişse (örneğin eve girmek için kapının kırılması), TCK 142/4 gereği şikayet aranmaz, suç resen soruşturulur.

6. Suçun Nitelikli Halleri (TCK 152)

Bu hallerde suçun ağırlığı artar ve şikayet aranmaksızın resen soruşturulur. Cezalar da daha yüksektir.

• Kamu kurum ve kuruluşlarına ait mallara zarar verilmesi. (Okul camını kırmak, parktaki bankı sökmek).

• Yangına, sel ve taşkına korunmaya yarayan tesislere zarar verilmesi.

• Devlet ormanı statüsündeki yerlerde işlenmesi.

• Grev veya lokavt sırasında işverenlerin veya işçilerin mallarına zarar verilmesi.

• Yakıcı, patlayıcı veya nükleer madde kullanılarak işlenmesi. (Molotof atmak vb.).

• Haberleşme, enerji veya demiryolu tesislerine zarar verilmesi. (İnternet kablolarını kesmek).

7. Suçun Daha Az Cezayı Gerektiren Halleri

• Zorunluluk Hali: Örneğin, yangın çıkan bir evden insan kurtarmak için komşunun kapısını kırmak suç oluşturmaz (Hukuka uygunluk nedeni).

• Değer Azlığı: Hırsızlık suçundaki gibi (TCK 145), zarar verilen malın değerinin çok düşük olması durumunda ceza indirimi hakimin takdirindedir.

8. Bu Suça Özgü Kritik Detaylar (Püf Noktaları)

Web sitenizde vurgulamanız gereken, Yargıtay'ın yerleşik içtihatları:

1. Lastik Patlatma / Çizme: Bir aracın lastiklerini bıçaklamak veya kaportasını anahtarla çizmek, bu suçun en tipik örneğidir ve "tahrip etme" kapsamındadır.

2. Kirletme Suçu (Graffiti): Duvarlara izinsiz yazı yazmak, afiş yapıştırmak veya sprey boya ile boyamak "kirletmek" suretiyle mala zarar verme suçunu oluşturur. Ancak kirliliğin "kalıcı" olması veya temizlenmesinin masraf/emek gerektirmesi aranır. Yıkanınca geçen bir tebeşir lekesi suç sayılmayabilir.

3. Kasten Yapılan Trafik Kazası: Normal trafik kazaları taksirlidir ve suç değildir. Ancak fail, husumetli olduğu kişinin arabasına bilerek ve isteyerek arabasıyla çarparsa, bu "mala zarar verme" suçudur.

4. Toprak Dökme/Kazı Yapma: Komşunun tarlasına hafriyat toprağı dökmek veya izinsiz kazı yaparak toprağın verimini düşürmek de taşınmaz mala zarar verme kapsamındadır.

9. Suçun Yaptırımı

1. Temel Hal (TCK 151/1): 4 aydan 3 yıla kadar hapis veya adli para cezası. (Genellikle adli para cezası verilir, ancak zarar büyükse hapis de mümkündür).

2. Sahipli Hayvana Zarar Verme (TCK 151/2): 4 aydan 3 yıla kadar hapis veya adli para cezası.

3. Nitelikli Haller (TCK 152): 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası. (Yakıcı/patlayıcı madde varsa ceza bir kat artırılır).

10. Suçla İlgili Görevli ve Yetkili Mahkeme

• Görevli Mahkeme: Asliye Ceza Mahkemesidir.

• Yetkili Mahkeme: Suçun işlendiği yer (zararın oluştuğu yer) mahkemesidir.

11. Yargıtay Kararları (Örnekler)

• İspat Sorunu: Mala zarar verme suçlarında genellikle görgü tanığı olmaz. Yargıtay, kamera kayıtları, parmak izi veya fail ile mağdur arasındaki husumetin varlığı gibi yan delilleri birlikte değerlendirir.

• Hırsızlıkta Mala Zarar: Hırsızın eve girmek için pencere korkuluğunu kesmesi, hem hırsızlık hem de mala zarar verme suçunu oluşturur (Gerçek İçtima). Eskiden hırsızlık içinde eridiği düşünülürdü, artık TCK sisteminde ayrı ayrı ceza verilmektedir.