Modern icra hukukunda, borçlunun mali durumunun sarsılmış olması halinde alacaklıların alacaklarına kavuşabilmesi ve işletmenin ekonomik varlığını sürdürebilmesi amacıyla ihdas edilen konkordato, iflasın ağır sonuçlarından kaçınmayı sağlayan kolektif bir cebri icra kurumudur. 7101 sayılı Kanun ile mülga "iflasın ertelenmesi" kurumunun yerini alan bu müessese, dürüst borçluyu korurken alacaklılar arasındaki eşitliği (par conditio creditorum) gözetmektedir.
1. Konkordato Talebi ve Gerekli Belgeler (İİK m. 285-286)
Borçlu, borçlarını vadesi geldiği hâlde ödeyemeyecek durumda olması veya ödeyememe tehlikesi altında bulunması hâlinde, asliye ticaret mahkemesine başvurarak konkordato talep edebilir. Aygül Hukuk Bürosu uzman kadrosu tarafından hazırlanan taleplerde, mevzuatın öngördüğü belgelerin (bilanço, gelir tablosu, nakit akım tablosu ve özellikle konkordato ön projesi) eksiksiz sunulması davanın seyri açısından kritiktir.
Özellikle İİK m. 286/e uyarınca sunulan "Makul Güvence Veren Denetim Raporu", mahkemenin geçici mühlet kararı vermesinde en belirleyici teknik belgedir.
2. Geçici ve Kesin Mühlet Süreçleri
Mahkeme, talep üzerine belgelerin eksiksiz olduğunu tespit ettiğinde derhal üç aylık geçici mühlet kararı verir ve bir geçici komiser görevlendirir.
• Geçici Mühlet: Borçlunun malvarlığının muhafazası için gerekli tüm tedbirler alınır. Bu süre, borçlunun veya geçici komiserin talebiyle en fazla iki ay daha uzatılabilir.
• Kesin Mühlet (İİK m. 289): Konkordatonun başarıya ulaşma ihtimalinin yüksek görülmesi durumunda, borçluya bir yıllık kesin mühlet verilir. Güçlük arz eden özel durumlarda bu süre altı aya kadar uzatılabilir.
3. Mühletin Alacaklılar ve Borçlu Bakımından Sonuçları
Mühletin verilmesiyle birlikte borçlu aleyhine 6183 sayılı Kanun kapsamındaki takipler de dahil olmak üzere hiçbir takip yapılamaz ve başlamış takipler durur. Ancak, rehinle temin edilmiş alacaklar bakımından takip başlatılabilir; fakat rehinli malın muhafazası ve satışı gerçekleştirilemez (İİK m. 295).
Aygül Hukuk Bürosu olarak müvekkillerimize hatırlattığımız en önemli husus; mühlet kararı ile beraber rehinle temin edilmemiş her türlü alacağa faiz işlemesinin kural olarak durmasıdır. Bu durum, borçlunun finansal rehabilitasyonu için hayati bir avantaj sağlar.
4. Konkordato Projesinin Tasdiki Şartları (İİK m. 305)
Konkordatonun hukuki bir kesinlik kazanması için mahkemece tasdik edilmesi şarttır. Akademik literatürde ve güncel İİK hükümlerinde tasdik için şu kümülatif şartlar aranır:
1. Çoğunluk Şartı: Kaydedilmiş olan alacaklıların ve alacakların yarısını veya alacaklıların 1/4’ünü ve alacakların 2/3’ünü aşan bir çoğunlukla kabul edilmesi.
2. Borç Ödeme Kapasitesi: Teklif edilen tutarın, borçlunun iflası hâlinde alacaklıların eline geçebilecek muhtemel miktardan fazla olması (Likitidite Karşılaştırması).
3. Orantılılık: Teklif edilen tutarın borçlunun kaynakları ile orantılı olması.
4. Teminat: İmtiyazlı alacaklıların (İİK m. 206, 1. sıra) alacaklarının tam olarak ödenmesi için yeterli teminatın gösterilmesi.
5. Konkordatonun Feshi ve Hükümsüzlüğü
Kötü niyetle sakatlanmış bir konkordato, her alacaklı tarafından feshine çalışılabilir (İİK m. 308/f). Borçlunun mühlet hükümlerine aykırı davranması veya dürüstlük kuralını ihlal etmesi, sürecin sona ermesine ve borçlunun doğrudan iflasına yol açabilir.
Sonuç
Konkordato, sadece borçları erteleyen bir mekanizma değil; aynı zamanda işletmelerin ekonomik hayata kazandırılması projesidir. İstanbul Gaziosmanpaşa merkezli Aygül Hukuk Bürosu, karmaşık mali tabloların hukuki bir projeye dönüştürülmesinde akademik derinlik ve uygulama tecrübesi ile borçlu ve alacaklı vekilliği süreçlerini yürütmektedir. Mevzuatın dinamik yapısı, bu süreçte uzman bir hukuk disiplinini zorunlu kılmaktadır.
Kaynakça:
• 2004 Sayılı İcra ve İflas Kanunu (Güncel Metin).
• 7101 Sayılı İcra ve İflas Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun.
• Pekcanıtez, H. / Erdönmez, G., Konkordato, İstanbul 2018.
• Kuru, B., İcra ve İflas Hukuku El Kitabı, Ankara 2023.
